komediodramat, Hiszpania, 1990, 100 min.
reżyseria: Carlos Saura
obsada: Andres Pajares, Carmen Maura, Edward Zentara, Gabino Diego
język: polskie napisy

W czasach dyktatury generała Franco reżyser nie mógł poruszać tego tematu otwarcie i nawiązywał do niego za pomocą aluzji i czytelnych dla Hiszpanów metafor. W nakręconym wiele lat po upadku reżymu filmie „Aj, Carmela” reżyser powraca do problemu wojny, tym razem opowiadając o niej już wprost, bez ograniczeń faszystowskiej cenzury.

Akcja „Aj Carmela” toczy się na froncie Wojny Domowej. Carmela (Carmen Maura), Paulino (Andrés Pajares) i niemy Gustavete tworzą wędrowną trupę aktorów, która zabawia swoimi występami wycieńczonych i głodnych żołnierzy republikańskich. Tymczasem faszyści prowadzą zaciekłą ofensywę i zdobywają przewagę; sytuacja lojalistów z dnia na dzień się pogarsza. Carmela i Paulino postawiają uciekać i poszukać bezpieczniejszej okolicy. Jest już jednak za późno – na samym początku podróży aktorzy znajdują się terenie opanowanym przez frankistów i trafiają do niewoli. W prowizorycznym areszcie spotykają jeńców z Brygad Międzynarodowych, w tym polskiego majora, który robi duże wrażenie na Carmeli. Więźniowie mają zostać wkrótce rozstrzelani. Wyrok nie dotyczy jednak aktorów; faszystowski dowódca zmusza ich, by zagrali wulgarne, antyrepublikańskie przedstawienie dla jego żołnierzy. Paulino wie, że to jedyna szansa na przetrwanie, ale Carmela nie potrafi znieść upokorzenia. Narasta w niej bunt.

W roli Carmeli wystąpiła Carmen Maura, jedna z najciekawszych i najpopularniejszych aktorek hiszpańskich, artystka znana na świecie przede wszystkim ze swojej stałej współpracy z Pedro Almodovarem. Maurze partneruje, obok znakomitego Andresa Pajaresa w roli Paulino, pamiętny z „Karate po polsku” Edward Żentara – charyzmatyczny polski aktor, który tu wcielił się w tajemniczego majora z Brygad Międzynarodowych.