reżyseria: Lucy Walker
kraj: Brazylia/Wlk. Brytania
rok produkcji: 2010
czas trwania: 90 minuty
język: polski lektor

Jardim Gramacho to największe na świecie wysypisko śmieci. Codziennie trafia na nie siedem tysięcy ton różnych odpadków. Trudno to sobie wyobrazić, ale właśnie w tym miejscu zapragnął tworzyć sztukę ceniony artysta Vik Muniz. Przy okazji zawarł też kilka niezwykłych przyjaźni.

Vik Muniz jest Brazylijczykiem, mieszkającym na nowojorskim Brooklynie. Rozgłos przyniosła mu seria obrazów „Sugar Children” – cykl portretów ubogich dzieci z karaibskich plantacji trzciny, wykonanych przy użyciu cukru. Poszukując nowych inspiracji, Muniz zdecydował się na podróż do rodzinnej Brazylii. Cel wyprawy obrał jednak nietypowy: gigantyczne wysypisko śmieci położone na obrzeżach Rio de Janeiro. Jardim Gramacho powstało w roku 1970 i od tamtego czasu trafiają na nie odpady wytwarzane przez całą sześciomilionową metropolię. Pośród zwałów plastikowych butelek i zmiętych opakowań snują się „catadores”, czyli ludzie zbierający wszystko, co nadaje się do przetworzenia. Chociaż zostali zepchnięci na margines społeczeństwa, z godnością przekonują, iż wolą zarabiać marny grosz uczciwą pracą, niż kraść czy trudnić się handlem narkotykami. Munizowi udało się zaprzyjaźnić z barwną grupą zbieraczy śmieci, których uczynił modelami do swoich nowych prac. Po sesji zdjęciowej w miejscu ciężkiej pracy, artysta wykonał wielkowymiarowe portrety catadores, wykorzystując do tego także śmieci.

Film „Śmietnisko”, dokumentujący niecodzienny projekt Muniza, powstawał przez blisko trzy lata. Brytyjska reżyserka LUCY WALKER (nakręciła wcześniej nagradzane dokumenty „Devil’s Playground” i „Ślepy los”) śledziła przez ten czas Brazylijczyka, obserwując jak pozyskuje zaufanie swych przyszłych modeli i jak przetwarza zwyczajne odpadki w dzieło sztuki. „To, że piękny film mógł powstać na największym na świecie wysypisku brzmi jak oksymoron, a jednak Lucy Walker udała się właśnie ta szuka” – pisał Kevin Thomas na łamach Los Angeles Times.

Nagrodzone m.in. na festiwalu Sundance i w Berlinie „Śmietnisko” to fascynująca historia niekonwencjonalnego „recyclingu”, który dowodzi, że sztuka zdolna jest przeobrazić nawet najbardziej nieprzyjazne środowisko, jak również wyzwalać to, co najpiękniejsze w głębi ludzkiej duszy. Film otrzymał nominację do Oscara® 2011 w kategorii Najlepszy Film Dokumentalny.